ပေလေးပင်၊ ရှင်လေးပါး-အကြောင်း
ပေလေးပင်၊ ရှင်လေးပါး-ဆိုတဲ့စကားဟာ အစဉ်အဆက် မှတ်သားခဲ့ကြတဲ့ စကားဖြစ်လို့ လေ့လာမှတ်သားဖို့ ကောင်းပါတယ်။
မြန်မာသက္ကရာဇ် ၈၀၀-ပြည့်နှစ် အင်းဝခေတ် မိုးညှင်းမင်းတရားလက်ထက်မှာ တောင်တွင်းကြီးမြို့မှာ တဘောင်တခု ပေါ်တယ်တဲ့။ အဲဒီတဘောင်က "ဘုရားရှစ်သောင်း၊ လေးထောင်ဆောင်း၍၊ ကိန်းအောင်းစံရန်၊ ဓမ္မခန်သည်၊ သံတောင်ဖြိုးမြင့်၊ စွင့်လိမ့်လေ။ အကိုက်လေးဖော်၊ မြေမှပေါ်သော်၊ ရှင်ကျော်လေးဦး၊ ခူးလိမ့်လေ။ ခူးလည်းခူးလတံ့၊ ကူးလည်းကူးလတံ့၊ မြူးလည်းမြူးလတံ့ "လို့ ဖြစ်ပါတယ်။
တဘောင်ဆိုတာက နောင်ဖြစ်လာမယ့်အကြောင်းအရာကို ကြိုပြီးနိမိတ်ဖတ်တဲ့ စကားပါ။ အဲဒီစကားအရ "အကိုက်လေးဖော်" ဆိုတာ ပေပင်အစို့အကိုက်လေးစို့လို့ ဆိုလိုတာတဲ့။ အဲဒီတဘောင်အရ ပေဆိုတာဟာ စာပေကို ဆိုလိုတာဖြစ်တဲ့အတွက် စာပေကျမ်းဂန်တတ်ကျွမ်းတဲ့ ရှင်သာမဏေပုဂ္ဂိုလ်ကျော် လေးပါး ပေါ်လိမ့်မယ်လို့ ငှက်ပစ်တောင် ဆရာတော်က အတိတ်နိမိတ် ကောက်တယ်တဲ့။
မကြာမီ အဲဒီနှစ်မှာပဲ တောင်တွင်းကြီးမြို့ မြောက်ဘက်၊ မြို့လုလင်ရွာ၊ သတိုးထမ်းရွာ၊ မကျည်းယောင်ရွာ တို့မှာ ပေစို့ကြီး လေးစို့ မြေကြီးထဲက ပေါ်ထွက်လာလို့ မြို့သူမြို့သားတွေက "ပေလေးပင်၊ ရှင်လေးပါး" ပေါ်တော့မယ်ဆိုပြီး ဝမ်းသာအားရ ဖြစ်ကြတယ်တဲ့။ အဲဒီနိမိတ်အတိုင်း ၈၁၅-ခုနှစ်မှာ မြို့လုလင်ရွာမှာ မောင်ဥက္ကာ (ရှင်ဥတ္တမကျော်)၊ နဲ့ မောင်ညို (ရှင်မဟာသီလဝံသ)၊ သတိုးထမ်းရွာမှာ ရှင်အုန်းညို၊ မကျည်းယောင်ရွာမှာ ရှင်ခေမာ-ဆိုပြီး ပုဂ္ဂိုလ်လေးပါး ပေါ်ပေါက်လာခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီပုဂ္ဂိုလ်လေးပါးကို ပေလေးပင်၊ ရှင်လေးပါး-လို့ ခေါ်ကြတာဖြစ်ပါတယ်။
တခုမှတ်သားဖို့ကတော့ အဲဒီပေလေးပင် ရှင်လေးပါး-ဆိုတဲ့ စကားဟာ ကိုလိုနီခေတ်ဦးပိုင်းလောက်ကမှ တွေ့ရတဲ့စကားဖြစ်တယ် ဆိုတာပါပဲ။ ရှေးက စာတွေထဲမှာ အဲဒီပုဂ္ဂိုလ်တွေရဲ့ အတ္ထုပ္ပတ္တိကို ဖော်ပြရာမှာ ပေလေးပင် ရှင်လေးပါးအကြောင်း မပါပါဘူး။ ထင်ထင်ရှားရှား စတွေ့ရတာကတော့ ၁၉၁၁-ခုနှစ်မှာ ဦးအောင်ဆိုတဲ့ မြန်မာပညာရှိကြီး ရေးသားတဲ့ ရှင်ဥတ္တမကျော် နဲ့ ခုံတော်မောင်ကျဘမ်း စကားစစ်ထိုးခန်း-ဆိုတဲ့ ကဝိသေနင်္ဂဗျူဟာကျမ်း-မှာပါပဲ။
မောင်ခင်မင် (ဓနုဖြူ)
(မင်္ဂလာမောင်မယ် ၂၀၁၀-ခု ဖေဖော်ဝါရီလ)
0
responses to “
ပေလေးပင်၊ ရှင်လေးပါး-အကြောင်း
”